ในปี 2007 เราใช้กระดาษ 16 พันล้านแผ่น และจากสถติเมื่อเร็ว ๆ นี้พบว่ามีจำนวนการใช้กระดาษเพิ่มขึ้นเป็น 11 พันล้านแผ่น จำนวนหน้ากระดาษที่ว่ามานี้ ก็คือกระดาษที่เราได้พบเจอกันในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็น หนังสือพิมพ์ นิตยสาร หนังสือ แคตตาล็อกสินค้า ในส่วนของหนังสือพิมพ์และนิตยสารนั้นมีจำนวนลดลงอย่างเห็นได้ชัดจากความนิยมในการอ่านดิจิตอลที่เพิ่มขึ้น ซึ่งได้มีการประเมินกันว่าจะมีการใช้กระดาษลดลงอย่างต่อเนื่อง 3% ต่อปี และคาดว่าในปี 2020 จำนวนหนังสือที่ตีพิมพ์บนโลกนี้จะอยู่ในรูปแบบ e-book หรือดิจิตอลถึง 16%
แนวโน้มดังกล่าวเกิดจากช่องว่างที่ขยายตัวมากขึ้นของหนังสือที่ขายดี โดยในบางโอกาสจะมีการนำมาตีพิมพ์ในรูปแบบตัวเล่ม ในขณะที่หนังสืออื่น ๆ ที่ขายได้เพียงไม่กี่เล่มจะวางจำหน่ายในรูปแบบของ e-book เพื่อเป็นการประหยัดต้นทุน
สิ่งที่มองเห็นได้จากเรื่องนี้นั่นก็คือ เรื่องการใช้กระดาษ การใช้กระดาษแบบไหนที่เป็นไปอย่างยั่งยืนคุ้มค่ากับเวลาและการใช้กระดาษแบบไหนที่ประเดี๋ยวประด๋าวก็กลายเป็นเศษกระดาษโยนทิ้งลงถังขยะไปแล้ว
ลองพิจารณาดูว่าในกระดาษจำนวน 11 พันล้านแผ่นที่เราใช้ไปในอุตสาหกรรมสิ่งพิมพ์นั้น ซึ่งส่วนใหญ่ก็จะอยู่ในกลุ่มของ หนังสือ นิตยสาร หนังสือพิมพ์ และแผ่นพับโฆษณาขายสินค้า ใบปลิว อย่างไหนจะถูกโยนทิ้งลงถังขยะก่อนเพื่อน คำตอบก็น่าจะเป็นแผ่นพับและใบปลิว เนื่องจากผู้บริโภคไม่ได้สนใจที่จะรับสาส์นตั้งแต่แรก
หนังสือพิมพ์ใช้กระดาษในกลุ่มนี้มากที่สุด คิดเป็นตัวเลขก็ประมาณ 5 พันล้านแผ่น เนื่องจากส่วนใหญ่ผู้คนใช้เวลากับช่วงชีวิตของกระดาษดังกล่าวเพียงแค่ 1 วันหรืออย่างมากก็ไม่เกิน 2-3 วันเท่านั้น ที่เหลือก็ถูกนำมาใช้เป็นกระดาษห่อของ กันกระแทก เชื้อเพลิงก่อไฟ แต่อย่างน้อยมันก็ยังดีกว่าแผ่นพับเพราะอย่างน้อยคนก็อยากอ่านหนังสือพิมพ์
และแน่นอนว่าไม่มีใครซื้อหนังสือหรือโละทิ้งหนังสือโดนการโยนมันเข้าเตาไฟ……
ก่อนหน้านี้มีนักเขียนคนหนึ่งเปิดสำนักพิมพ์ของตัวเองและทำหนังสือเฉพาะ e-book วันหนึ่งก็มีลูกค้าเดินเข้ามาหาแล้วบอกเขาว่า ฉันชอบหนังสือของคุณมากเลย น่าเสียดายคุณน่าจะทำเป็นหนังสือตัวเล่มบ้าง ฉันอยากนั่งอ่านถือหนังสือไว้ในมือ
นักเขียนคนดังกล่าวก็บอกลูกค้าไปว่า “คุณช่วยถือ Kindle หรือ iPad แทนไม่ได้หรือ?” ซึ่งนั่นมันก็ไม่ใช่คำตอบที่ดีนักสำหรับความต้องการของลูกค้า โชคดีที่ไม่นานหลังจากนั้นมีการเปิดตัวเครื่องพิมพ์และเข้าเล่มหนังสือ Espresso book machine ที่ช่วยให้เราสามารถพิมพ์หนังสือออกมาได้ทีละเล่ม ไม่จำเป็นต้องมีหนังสือคงคลังให้เปลืองพื้นที่และค่าเช่า ประหยัดต้นทุน และที่สำคัญมันตอบโจทย์สำหรับคนที่ชอบนั่งอ่านถือหนังสือไว้ในมือซึ่งให้ความรู้สึกต่างจากการอ่าน e-book
ที่สำคัญเหนือสิ่งอื่นใด มันทำให้เราใช้กระดาษได้อย่างคุ้มค่าและมีคุณค่า
ในขณะที่หนังสือตัวเล่มให้ความรู้สึกในการอ่านได้อย่างมีอรรถรส e-book เองก็ช่วยลดการใช้กระดาษและปริมาณขยะได้เช่นเดียวกัน
โลกเปลี่ยนแปลง เราเปลี่ยนไป เพื่อให้ทุกอย่างเป็นไปในทางที่ดีต่อกัน….
