มีคนบอกว่า PDF ไมจัดว่าเป็น eBook
เพราะอะไร ?
สำหรับคนที่เคยทำงานเกี่ยวกับการจัดหน้าหนังสือหรืออาร์ทเวิร์ค รวมทั้งการเตรียมนำเสนอผลงานหน้าชั้นเรียนแล้วต้องทำเอกสารแจกให้เพื่อน ๆ จะได้ประหยัดกระดาษไม่ต้องเสียค่าปรินท์งาน ก็มักจะแจกไฟล์เอกสารในรูปแบบ pdf แทน
แล้วทำไม PDF (Portable Document Format files) ถึงไม่ใช่ eBook ล่ะ ?
หลัก ๆ เลย เราก็ย้อนกลับไปข้างต้นที่พูดมาเมื่อสักครู่ เพราะว่าเราจัดหน้าเอกสารเพื่อให้มันตอบโจทย์ที่จะสามารถใส่ข้อมูลลงไปได้ในหนึ่งหน้ากระดาษ A4 หรือขนาดกระดาษอื่นๆ ที่เมื่อเวลาสั่งพิมพ์ออกมาแล้วดูสวยงามลงตัว เราไม่ได้จัดหน้าเอกสารเพื่อให้มันแสดงผลได้อย่างลงตัวกับหน้าจอเครื่องอ่าน eBook ไม่ว่าเราจะตะแคงหน้าไปในแนวไหน เอกสารก็ยังคงเหมือนเดิมไม่ได้มีการปรับเปลี่ยนอะไรเลย รูปแบบตัวอักษรก็เหมือนเดิม ระยะห่างระหว่างบรรทัดก็เท่าเดิม กั้นหน้า กั้นหลัง ระยะห่างหัวข้ออะไรก็เหมือนกันกับหนังสือตัวเล่มไม่มีผิดเพี้ยน
ในทางกลับกัน เราอาจเคยได้ยินชื่อไฟล์ ePub นี่แหละไฟล์ eBook ของจริง เพราะอะไร เพราะว่ามันสามารถจัดการตัวอักษรให้แสดงผลได้เหมาะสมกับขนาดหน้าจอ จัดหน้าได้เอง ปรับขนาดตัวอักษรได้ เลือกรูปแบบตัวอักษรได้ตามความพอใจของผู้อ่าน รูปภาพหรือแผนภูมิประกอบก็สามารถปรับเปลี่ยนขนาดตามหน้าจอแสดงผลได้แถมตัวหนังสือก็ไม่ทับรูปภาพอีกด้วย
เว็บไซต์ขายหนังสือ eBook อันดับต้น ๆ ของโลก ต่างก็ใช้ระบบไฟล์ ePub เป็นพื้นฐานกันทั้งนั้นบางแห่งก็อาจรองรับ mobi ไฟล์ด้วย หากเราต้องการจะเขียนหนังสือขาย แน่นอนว่า การจัดหน้าหรือการออกแบบอาร์ทเวิร์คต้องทำให้อยู่ในรูปแบบไฟล์ ePub เพื่อให้เข้ากับแพลทฟอร์มช่องทางการจัดจำหน่ายของเว็บไซต์เหล่านี้
แต่…. ช้าก่อน
ถ้า pdf ไม่จัดว่าเป็น eBook แล้วมันจัดว่าเป็นอะไรล่ะ?
เราจะเอาแค่ความสามารถในการปรับเปลี่ยนรูปแบบการแสดงผลให้เหมาะกับหน้าจอเพียงแค่นี้นะหรือ ที่เอามาแยกว่า อันไหนคือ eBook และอันไหนที่ไม่ใช่ eBook
… …. …. …..
ลองลงลึกในรายละเอียดอีกสักนิด เราจะเห็นข้อมูลเพิ่มเติมว่า
เว็บขายหนังสือหรือให้เข้าไปอ่านออนไลน์อย่าง Scribd หรือ Gumroad นั้นก็ให้ดาวน์โหลดไฟล์ในรูปแบบ pdf
ทางด้าน Amazon ก็มีโปรแกรมแปลงไฟล์ pdf ให้เปลี่ยนเป็น azw เพื่อแสดงผลได้ใน Kindle Fire และ Kindle Touch
หนังสือการ์ตูนต่าง ๆ หนังสือทำอาหาร ก็จัดหน้ากันแบบตายตัวเสียส่วนใหญ่ มีเลขหน้ากำกับ มันง่ายต่อการอ่าน ง่ายต่อการอ้างอิง
สำหรับหนังสือที่เป็นเรื่องราวเฉพาะทางมาก ๆ ศัพท์เทคนิค กราฟเฉพาะตัว ยิ่งกรณีที่มีกราฟประกอบจำนวนมาก หากอ่านแบบที่เป็นเวอร์ชั่น eBook ที่ปรับเปลี่ยนการจัดหน้าได้เองนั้น รับรองว่าตาลายแถมงงกันเป็นแถบเลยเชียว
หนังสือบางอย่างมันเหมาะสมอยู่แลัวกับการจัดหน้าแบบคงที่ อย่างเช่น หนังสือวิชาการ หนังสือทำอาหาร หนังสือการ์ตูน หนังสือถ่ายภาพ เพราะจะนำเสนอเนื้อหาได้ดีกว่า ซึ่งการออกแบบจัดหน้า หากไม่ทำในรูปแบบของไฟล์ pdf ก็ต้องเป็นไฟล์ ePub ที่จัดหน้าแบบคงที่ ( fixed layout )
เห็นไหมว่า pdf ยังมีความสำคัญอยู่อีกมากมายเลยและยังเป็นที่นิยม ไม่ใช่รูปแบบไฟล์ที่ล้าสมัยแต่อย่างใด
ดังนั้นหากจะตีความว่าอะไรคือ eBook ก็น่าจะครอบคลุมถึงหนังสือที่สามารถแสดงผลได้บนหน้าจอไม่ว่าจะอยู่ในรูปแบบไฟล์ใด ๆ ก็ตาม น่าจะเหมาะสมกว่า
