ร้านหนังสือเทียบได้กับจิตวิญญาณของเมือง

บทความชิ้นนี้อ้างอิงจากงานเขียนของ Alexander McCall

หลายปีมาแล้วผมเคยเข้าไปในบ้านหลังหนึ่งที่ไม่มีหนังสือเลย บ้านนี้ตั้งอยู่บนเกาะเคย์แมนซึ่งเป็นสถานที่สำหรับคนมีเงิน ลักษณะบ้านเป็นรูปทรงลูกบาศก์ที่ทันสมัยตั้งอยู่ริมชายหาด มีพรมสีขาวปูตลอดตามแนวทางเดินเพื่อให้เข้ากันกับหาดทรายสีขาวที่ทอดตัวอยู่เบื้องหน้า กระจกบานใหญ่ขนาดเท่าผนัง มองออกไปแล้วเหมือนกับภาพแถบทะเลแคริบเบียน ทะเลเป็นสีฟ้าอมเขียว ดูสวยงามยิ่งนัก แต่ทว่าที่นี่กลับไม่มีหนังสือสักเล่ม ไม่ว่าผมจะมองไปทางใดก็ล้วนแต่มองหาหนังสือไม่เห็น

ถ้าหากว่าการเดินเข้าไปในบ้านที่ไม่มีหนังสือสักเล่มเลยนั้นเป็นเรื่องที่แย่พอควร แล้วมันจะยิ่งแย่แค่ไหนหากเราเข้าไปในเมืองที่ไม่มีร้านหนังสือเลยสักแห่ง !!! โชคไม่ดีนักที่ประสบการณ์ดังกล่าวนี้เริ่มจะพบเห็นได้ในปัจจุบัน ถ้าหากว่าหนังสือเป็นส่วนหนึ่งของความมีจิตวิญญาณของบ้านแล้ว ร้านหนังสือก็เทียบได้กับจิตวิญญาณของเมืองนั้น ๆ

ถนนสายหลักที่คราคร่ำไปด้วยผู้คนแต่ปราศจากร้านหนังสือสักแห่งนั้น ย่อมเป็นถนนที่เป็นไปเพื่อความต้องการของผู้ซื้อทางวัตถุอย่างแท้จริง ไม่ว่าจะเป็น อาหาร เสื้อผ้า อุปกรณ์ต่าง ๆ แต่ไม่มีอะไรสำหรับจิตวิญญาณ

…

จริงอยู่ ระบบเศรษฐกิจให้เวลาเพียงเล็กน้อยสำหรับสิ่งนี้  การมีร้านหนังสืออยู่นั้นเนื่องจากผู้คนต้องการเข้ามาซื้อหนังสือในร้านและถ้าหากพวกเขาไม่ต้องการที่จะซื้อหนังสือที่นี่แล้ว ร้านหนังสือก็จะต้องปิดตัวลง  ระบบเศรษฐกิจได้จ่ายให้กับความสนใจต่อเรื่องราวทางวัฒนธรรมอย่างสูงสุดแล้ว!

เจ้าของร้านหนังสือเข้าใจส่ิงเหล่านี้ได้ดี สำหรับพวกเขาแล้ว หนึ่งในการพัฒนาเมื่อไม่นานมานี้ ที่เป็นภัยคุกคามมากที่สุดและที่เห็นผลได้ชัดเจนจากการที่มีร้านหนังสือจำนวน 400 แห่งต้องปิดตัวลงเมื่อปีที่ผ่านมานั่นก็คือการเกิดขึ้นของการซื้อสินค้าผ่านอินเตอร์เน็ต มันง่ายดายมากและใครก็ตามที่สามารถพูดได้ว่าพวกเขาได้ต่อต้านความเย้ายวนใจ –  ในการกดปุ่มและมีหนังสือมาหย่อนลงในตู้รับจดหมายในเช้าวันรุ่งขึ้น และถ้าหากสิ่งนี้ชี้ให้เราเห็นว่า การซื้อหนังสือออนไลน์จะทำให้ร้านหนังสือตามท้องถนนล้มหายตายจากไปแล้วล่ะก็ เราอาจพูดได้ว่า “ใช่ , แต่เฉพาะแค่เรื่องความสะดวกสบายเท่านั้น…”

สำหรับคนขายหนังสือ เราอยู่ในประเทศนี้ในฐานะที่ไม่ได้รับการยกย่องให้เป็นวีรบุรุษ รวมทั้งมีภาระหน้าที่เพื่อรวมผู้คนเข้ากับหนังสือที่ทำให้คนเหล่านี้เพลิดเพลินไปกับการอ่าน

เมื่อเร็ว ๆ นี้ทางสำนักพิมพ์ได้ร้องขอให้ผมเขียนบางอย่างเป็นพิเศษที่ร้านขายหนังสือสามารถแถมไปกับนิยายเรื่องใหม่ของผมได้ โดยลูกค้าที่ซื้อหนังสือจะได้รับแผ่นพับที่เล่าเรื่องราวในหนังสือ มีการจัดพิมพ์อย่างดี ผมเชื่อว่าพวกเขาต้องชอบมันแน่ ๆ  คนส่วนใหญ่ชอบแผ่นพับถ้าหากว่าแผ่นพับดังกล่าวออกแบบและพิมพ์มาอย่างดี ดึงดูดความสนใจและง่ายต่อการสอดลงไปในกระเป๋าเสื้อ

ผมเองไม่ใช่นักเขียนเพียงคนเดียวที่มีของแถมให้กับร้านหนังสือ หนังสือเล่มใหม่ของ Joanne Harris ที่ชื่อ Peaches for Monsieur le Curé ก็มีบทพิเศษสำหรับคนที่ซื้อหนังสือดังกล่าวจากร้านหนังสือในเครือ Waterstones หลังจากที่เครือร้านหนังสือดังกล่าวทำข้อตกลงพิเศษกับนักเขียน  ในขณะที่ Ian Rankin ก็ได้เพิ่มบทความพิเศษในนิยายของเขาแต่จะมีอยู่ในเฉพาะหนังสือที่ขายในร้านหนังสือเท่านั้น

ผมจินตนาการว่าสิ่งนี้กำลังได้รับความนิยม นักเขียนบางรายอาจบ่นว่ามันยากมากที่จะเขียนหนังสือโดยที่ไม่ได้เขียนอะไรบนแผ่นพับที่แถมไปกับหนังสือ แต่สำหรับผมแล้วจะยินดีเซ็นสัญญาด้วยความเต็มใจที่จะทำสิ่งนี้ เนื่องเพราะเราต้องการร้านหนังสือ เราต้องการผู้คนที่วิิเศษคอยจับหนังสือส่งมาในมือเรา เราคงคิดถึงพวกเขาถ้าหากไม่มีพวกเขาแล้วและมันจะต้องไม่เกิดขึ้น…..