เพราะเหตุใดแบตเตอรี่ถึงเกิดไฟลุกไหม้หรือว่าเกิดระเบิดได้บ่อยครั้ง
ไม่ใช่แค่ Galaxy Note 7
จะว่าไปทุกวันนี้ในชีวิตประจำวันของเราต่างก็เกี่ยวพันกับอุปกรณ์ที่ใช้แบตเตอรี่อยู่ตลอดเวลา หนึ่งในนั้นเลยก็คือโทรศัพท์มือถือ
ก่อนหน้านี้สายการบินหลายแห่งประกาศเตือนไม่ให้นำ Galaxy Note 7 โหลดใต้ท้องเครื่องบิน พกขึ้นไปได้แต่ห้ามเปิด ห้ามชาร์จ เนื่องจากพิจารณาว่าแบตเตอรีที่ใช้ในเครื่องดังกล่าวมีความเสี่ยงที่จะเกิดการลุกไหม้ได้ง่าย ตามที่มีข่าวเกิดปัญหาขึ้นค่อนข้างบ่อยกับโทรศัพท์รุ่นนี้ โดยแบตเตอรี่ดังกล่าวจำนวน 2.5 ล้านก้อนเคยถูกเรียกคืนในเดือนกันยายนที่ผ่านมาเนื่องจากพบว่ามีปัญหาเกิดการลุกไหม้ได้ง่าย ในขณะที่แบตเตอรี่ของโทรศัพท์มือถือรุ่นอื่นยี่ห้ออื่นก็มีแนวโน้มดังกล่าวได้เช่นกัน
นอกจากมือถือแล้ว อุปกรณ์อย่าง hoverboard เมื่อไม่นานมานี้ก็มีการประกาศห้ามนำขึ้นเครื่องด้วยเช่นกัน เนื่องจากแบตเตอรี่ของมันมีโอกาสเกิดไฟลุกไหม้ได้ง่าย และเราก็เห็นข่าวอยู่เนือง ๆ ว่ามีเหตุการณ์แบตเตอรี่ลุกไหม้ โดยเฉพาะเหตุการณ์เหล่านี้มักเกิดขึ้นในจีน
แล้วสาเหตุที่แท้จริงคืออะไร มาจากไหนกัน ?
ย้อนกลับไปในทศวรรษที่ 90 เริ่มมีการนำแบตเตอรี่ลิเธียมไอออนมาใช้ โดยเฉพาะในโทรศัพท์มือถือและอุปกรณ์พกพาอื่นๆ
ลิเธียมมีน้ำหนักเบามีความเป็นพิษต่ำกว่าวัสดุที่เคยนำมาทำเป็นแบตเตอรี่ในสมัยก่อน อย่างพวกแคดเมี่ยมหรือตะกั่ว และคุณสมบัติพิเศษที่ทำให้แบตเตอรี่ลิเธียมได้รับความนิยมอีกอย่างก็คือการที่มันสามารถชาร์จไฟได้หลายครั้ง ชาร์จได้เร็ว ต่อมายังมีนวัตกรรมอันชาญฉลาดที่ออกแบบให้จัดวางเรียงแผ่นลิเธียมไอออนเป็นชั้น ๆ ช่วยรักษาระดับอุณหภูมิพร้อมทั้งมีระบบควบคุมพลังงานด้วยซอฟท์แวร์ที่คอยควบคุมสั่งการไม่ให้เกิดการชาร์จพลังงานจนเซลล์แบตเตอรี่มีแรงดันสูงหรือต่ำจนเกินไปหรือเกิดการลัดวงจร
และด้วยการลงทุนทางด้านเทคโนโลยีที่เพิ่มมากขึ้น ตัวแบตเตอรี่เองก็ถูกออกแบบและพัฒนาอย่างต่อเนื่องให้มีความซับซ้อนและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น จากที่เซลล์แบตเตอรี่เคยปล่อยพลังงานได้ที่ 100 watt hours per kilo ก็เพิ่มสูงไปถึง 270 watt hours per kilo นั่นก็หมายความว่าเราสามารถมีพลังงานไว้ใช้เพิ่มขึ้นในขณะที่แบตเตอรี่ก้อนเล็กลง ซึ่งถือเป็นความก้าวหน้าที่สำคัญของอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่ขนาดและน้ำหนักได้กลายมาเป็นจุดขายที่สำคัญ
แต่ยิ่งมีการความจุพลังานได้มากขึ้นก็ต้องมีการคายความร้อนเพิ่มขึ้นเช่นกัน ดังนั้นเมื่อแบตเตอรี่มีความร้อนเพิ่มขึ้นก็จะเกิดการขยายตัว ตัวแพ็คเกจของแบตเตอรี่และพื้นที่ว่างในแพ็คเกจที่ถูกออกแบบไว้ในกรณีที่เกิดการขยายตัวนั้นก็เป็นเรื่องสำคัญไม่น้อยไปกว่ากัน
ในแง่การตลาด ความสามารถในการผลิตสินค้าที่ดีกว่า เร็วกว่า เยอะกว่า และแย่งส่วนแบ่งการตลาดมาจากคู่แข่งให้เร็วที่สุดก็ส่งผลต่อการผลิตให้ได้จำนวนมากที่สุด ในกระบวนการนี้อาจเป็นจุดอ่อนที่ทำให้มีการพิจารณาเรื่องความร้อนและผลที่ตามมาไม่ละเอียดมากนัก สินค้าใหม่ที่ออกสู่ตลาดจึงอาจไม่ได้รับการทดสอบอย่างเต็มที่จริงๆ ซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหาในกรณีที่ตัวแบตเตอรี่มีความร้อนสะสมเพิ่มขึ้นหรือได้รับความร้อนจากปัจจัยภายนอกที่จะทำให้เกิดการลุกไหม้หรือเกิดระเบิดได้ ซึ่งนอกจากจะก่อให้เกิดความเสียหายต่ออุปกรณ์นั้น ๆ แล้ว ยังอาจลามไปถึงสิ่งอื่น ๆ ที่อยู่โดยรอบได้
ดังนั้นหากเรามองในแง่ผู้บริโภค จะลดความเสี่ยงเหล่านี้ได้อย่างไร ?
จะเป็นอย่างไรถ้าเรายอมลดความจุแบตเตอรี่ลงแล้วชาร์จอุปกรณ์บ่อยขึ้นหรือรอให้อุปกรณ์นั้น ๆ วางตลาดไปก่อนสักห้าหกเดือนแล้วค่อยซื้อมาใช้ ซึ่งระหว่างนั้นอาจมีคนพบปัญหาและบริษัทหรือโรงงานผู้ผลิตได้ทำการแก้ไขเรียบร้อยแล้ว
