ในปี 1988 ได้มีการค้นพบสิ่งมหัศจรรย์(ในทางไม่ดี)ของโลก นั่นก็คือ Great Pacific Garbage Patch (GPGP) หรือแพขยะขนาดใหญ่ ซึ่งจนถึงตอนนี้แพขยะที่ว่า ได้กลายเป็นเกาะขยะแล้ว เนื่องจากกินพื้นที่ราว 1.6 ล้านตารางกิโลเมตร ใหญ่เกือบสองเท่าของรัฐเท็กซัส หรือใหญ่เป็น 3 เท่าของประเทศฝรั่งเศส มีขยะโดยเฉพาะพวกพลาสติกลอยเกาะกลุ่มกันกว่า 1.8 ล้านล้านชิ้น!! มากกว่าดวงดาวในกาแล็กซี่ทางช้างเผือกถึง 10 เท่า และที่มหัศจรรย์ว้าวกว่าเดิมคือ มันไม่ได้มีแพขยะหรือเกาะขยะแบบนี้แค่เพียงแห่งเดียว แต่มีทั้งหมด 5 แห่ง กระจายอยู่ในมหาสมุทรทั่วโลก !!
ท่ามกลางกองขยะกลางทะเลเหล่านี้ครึ่งหนึ่งของขยะได้แก่พวกเศษอวน เอ็นเบ็ดตกปลา ซึ่งก็มาจากอุตสาหกรรมประมงที่อยู่บริเวณใกล้เคียง ส่วนอีกครึ่งที่เหลือก็จะเป็นพวกพลาสติกอย่างขวดน้ำ ถุงพลาสติกประเภทต่าง ๆ
ขยะจากบนบกมันไปอยู่กลางทะเลลึกไกล ๆ แบบนั้นได้อย่างไรกัน ? แถมเยอะด้วย ไม่ใช่แค่ขวดลอยน้ำขวดสองขวด เศษพลาสติกชิ้นสองชิ้น หรือว่ามีเรือเก็บขยะขนมันไปเททิ้งกลางทะเลหรือเปล่า ?
ปรากฏว่ามันเกิดจากการหมุนวนของกระแสน้ำในทิศทางตามเข็มนาฬิกา แล้วทำให้หมุนวนเอาเศษขยะที่ลอยเคว้งดังกล่าวเข้ามาเกาะรวมกันบริเวณกระแสน้ำวนที่ซึ่งกระแสน้ำอุ่นจากทางตอนใต้ของมหาสมุทรแปซิฟิกมาบรรจบกับกระแสน้ำเย็นจากอาร์คติก การเคลื่อนของกระแสน้ำที่หมุนเป็นวงกลมนั้นจะช่วยดึงให้เศษขยะดังกล่าวมาอัดแน่นกันมากขึ้น ณ จุดศูนย์กลางโดยที่บริเวณดังกล่าวกระแสน้ำจะมีการหมุนน้อยกว่าส่งผลให้กองขยะค่อย ๆ ก่อตัวและเกาะกลุ่มกันขยายใหญ่ขึ้นแผ่กระจายออกไป ขยะบางชิ้นมีอายุมากกว่า 50 ปี และที่น่ากังวลใจมากที่สุดก็คือการที่เศษพลาสติกย่อยสลายยากเหล่านี้ค่อย ๆ แตกตัวออกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยจำนวนมาก สัตว์น้ำหรือนกทะเลเข้าใจผิดคิดว่าเป็นอาหารก็กินมันเข้าไป ทำให้ติดคอตายบ้าง ก็ไม่มีใครบอกน้อนเนาะว่ากินไม่ได้ อดอาหารตายเพราะพลาสติกคาอยู่ในทางเดินอาหารไม่ย่อย เหมือนอิ่มแต่หิวไม่มีแรงในที่สุดก็ขาดอาหารตายหรืออาจจะถูกบ่วง เศษอวนหรือห่วงพลาสติกรัดคอ รัดแข้งรัดขาก็ทำให้เกิดความพิการได้ นอกจากนั้นแล้วพลาสติกบางชิ้นก็เล็กมากที่มองด้วยตาเปล่าไม่เห็นซึ่งเราเรียกว่าไมโครพลาสติก ไมโครพลาสติกนี้เองก็จะปะปนเข้ามาในห่วงโซ่อาหารของเราโดยเริ่มจากสัตว์น้ำกินมันเข้าไป ปลาใหญ่กินปลาเล็กแล้วคนก็จับปลามากินอีกต่อ ล่าสุดมีการพบไมโครพลาสติกในรกของมนุษย์แล้วด้วย
Starbucks Recycle Crossbody Bag กระเป๋าผ้ารีไซเคิลสตาร์บัคส์ A9001359
Advertisement SHOPEE THAILAND
โซฟา 1 ที่นั่ง ปรับระดับได้ อเนกประสงค์ ปรับเอนได้
แล้วไมโครพลาสติกคืออะไร ?
ไมโครพลาสติกคือเศษพลาสติกที่มีความยาวไม่เกิน 5 มิลลิเมตร ด้วยความที่มีขนาดเล็กทำให้สามารถปนเปื้อนไปกับสิ่งแวดล้อมได้ง่าย ตรวจพบได้ยาก ไม่ได้หมายความว่าจะปนเปื้อนอยู่ในน้ำเท่านั้น ในอากาศหรือในดินก็สามารถปนเปื้อนได้ พบว่า 35% ของไมโครพลาสติกที่ปนเปื้อนอยู่ในทะเลนั้นมาจากอุตสาหกรรมสิ่งทอที่จะมีเศษของเส้นใยโพลีเอสเตอร์ ไนลอน ปะปนมา นอกจากนั้นแล้วไมโครพลาสติกยังปะปนอยู่ในหลากหลายผลิตภัณฑ์
เมื่อร่างกายเราได้รับไมโครพลาสติกไม่ว่าจะด้วยการกิน ดื่ม หายใจ หรือว่าเสกเข้าท้องก็ตามแต่นั้น มีตัวเลขที่ระบุว่า เราได้รับไมโครพลาสติกจากการรับประทานอาหารราว ๆ 52,000 ชิ้นต่อปี ซึ่งสามารถตรวจพบไมโครพลาสติกปะปนในน้ำลาย เส้นผม อุจจาระ คือสรุปง่าย ๆ ได้เลย เราต้องเจอกับไมโครพลาสติกเป็นประจำกันอยู่แล้ว
ตัวไมโครพลาสติกสามารถดูดซึมสารพิษ ยาฆ่าแมลงจากสภาพแวดล้อม พอเรากินเข้าไปสารพิษเหล่านี้ก็จะส่งผลต่อร่างกายได้ รวมถึงรบกวนการทำงานของต่อมไร้ท่อ หากเป็นการสูดดมเอาไมโครพลาสติกเข้าไปก็เสี่ยงที่จะเป็นโรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจรวมถึงโรคหลอดเลือดและหัวใจได้
อ่านมาตั้งนาน ทำไมมันมีแต่พลาสติก พลาสติก พลาสติก แล้วก็ไมโครพลาสติกเต็มไปหมดเลยย
แล้วพลาสติกคืออะไร มาจากไหน ?
พลาสติกได้มาจากธรรมชาติ จากอินทรียสารอย่างเช่นเซลลูโลส ถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติ น้ำมันดิบ จากนั้นก็นำมาเข้ากระบวนการที่ทำให้ได้ ethane แล้วก็ propane ได้เป็นโมเลกุลไฮโดรคาร์บอนสายยาว ๆ เลยต้องเอาไปตัดออกก่อนด้วยกระบวนการที่เรียกว่า Cracking ซึ่งจะทำให้ได้ ethylene และ propylene จากนั้นก็นำไปเข้ากระบวนการโพลีเมอไรเซชั่นซึ่งเป็นหัวใจหลักของการผลิตพลาสติก จะได้เป็นเรซินเม็ดเล็ก ๆ เราจะนำเรซินเม็ดเล็ก ๆ เหล่านี้ไปหลอมด้วยความร้อนแล้วฉีดลงไปในแม่พิมพ์เพื่อทำเป็นพลาสติกรูปทรงต่าง ๆ (จะไม่ขอลงรายละเอียดในทีนี้มากนักนะครับ แต่มีคลิปประกอบความเข้าใจด้านล่างครับ)
ลองดูที่กราฟการผลิตพลาสติก จะเห็นได้ว่าการผลิตพลาสติกเกือบจะเพิ่มเป็นสองเท่านับจากปี 1990 ถึงปี 2010 ในแต่ละปีเราผลิตพลาสติกเอาไปสร้างพิรามิดแห่งกิซาได้ 50 แห่ง ผลิตฉลากห่อลูกอมราว 350 ล้านตัน ท่อพีวีซี เสื้อยืดโพลีเอสเตอร์ เป็นต้น และขยะที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่แล้วจะถูกนำไปฝังกลบ มีขยะพลาสติกราว 8 ล้านตันที่หลุดรอดลงสู่ทะเลในแต่ละปี จากนั้นก็จะถูกกระแสน้ำพัดวนไปรวมกันเกิดเป็นเกาะขยะขนาดใหญ่ลอยอยู่กลางมหาสมุทรทั่วโลก
พลาสติกผลิตบนบก ใช้บนบก ทำไมมันถึงไปกองกันอยู่ในทะเลได้ล่ะ ?
พลาสติกที่เราใช้กันในชีวิตประจำวันนั้น เมื่อใช้ไปสักระยะหนึ่งก็จะกลายเป็นขยะ ปัญหาก็คือเราเอาขยะไปทิ้งกันที่ไหน มีวิธีการจัดการขยะอย่างไร หากผู้คนทิ้งขยะไม่ถูกสุขลักษณะ ท้องถิ่นมีระบบการจัดการขยะที่ไม่เหมาะสมก็จะทำให้มีปัญหาขยะตามมา ขยะตามบ้านเรือนที่ทิ้งเรี่ยราดก็จะถูกลมพัด ถูกฝนชะล้างลงสู่แหล่งน้ำ โดยเฉพาะหากเป็นแม่น้ำก็จะยิ่งพัดพาขยะลงสู่ทะเลได้ง่ายขึ้น หรือหากมีระบบการจัดการขยะที่ไม่เหมาะสม ขยะล้นเมือง นำขยะไปฝังกลบในสถานที่ห่างไกลผู้คนแต่ใกล้ชายทะเล นานวันไปก็จะมีภูเขาขยะลูกย่อม ๆ ที่ถูกลมถูกฝนพัดพาลงสู่ทะเลได้
แม่น้ำเปรียบเสมือนถนนซูเปอร์ไฮเวย์นำขยะพลาสติกลงสู่ทะเล ประเทศที่มีการทิ้งขยะลงทะเลมากนั้นก็อาจเนื่องจากการเป็นหมู่เกาะและการมีแม่น้ำหลายสายทำให้พลาสติกสามารถลงสู่ทะเลได้ง่ายขึ้น
ประเด็นสำคัญที่เราทราบอีกอย่างก็คือว่า หากเทียบอังกฤษกับฟิลิปินส์ อังกฤษสร้างขยะพลาสติกลงสู่ทะเลค่อนข้างน้อยมาก แต่สร้างขยะพลาสติกเทียบต่อคนแล้วมากกว่าชาวฟิลิปินส์ถึงสองเท่า นั่นแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของระบบการจัดการขยะภายในท้องถิ่น ประเทศที่พัฒนาแล้วมักมีโครงสร้างพื้นฐานในการบริหารจัดการขยะได้ดีกว่า
ในบทความหน้า เราจะมาพูดถึงเรื่องการรีไซเคิล ทำไมรีไซเคิลแล้วยังมีขยะมากมาย ยังมีเศษพลาสติกมากมาย ?
The Great Garbage Patch นั้น ลอยอยู่ไกลจากเขตแดนของประเทศใดประเทศหนึ่ง จึงไม่มีชาติใดยืดอกออกมารับผิดชอบจัดการกับมัน ดังนั้นเพื่อจัดการกับแพขยะดังกล่าว จึงมีหน่วยงานที่ไม่หวังผลกำไรที่ชื่อว่า Ocean cleanup เข้ามาจัดการกับแพขยะดังกล่าว ส่วนอีกวิธีหนึ่งก็คือการยับยั้งไม่ให้ขยะไหลลงสู่แหล่งน้ำโดยเฉพาะแม่น้ำซึ่งจะเป็นทางด่วนของขยะลงสู่ทะเล ไม่ใช่คนเก็บก็ไปแต่ขยะใหม่ก็มาเติมเต็มเรื่อย ๆ
อย่าลืมว่าการเก็บขยะในทะเลนั้นเราเก็บกู้ได้แต่ขยะชิ้นใหญ่ ๆ แต่เราไม่สามารถเก็บกู้ไมโครพลาสติกที่ขนาดใหญ่สุดไม่เกิน 5 มิลลิเมตรต่างก็ล่องลอยกระจายออกไปในมหาสมุทรอันไกลโพ้นแล้ววันหนึ่งก็จะกลับมาหาเราไม่ทางใดก็ทางหนึ่งโดยเฉพาะทางห่วงโซ่อาหาร
